ಲಕ್ಮೀನರಸಿಂಹ ದೇವಸ್ಥಾನದ ನವರಂಗದೊಳಗೆ ಬಾಗಿಲ ಎಡಗಡೆ ಗೋಡೆಯ ಮೇಲೆ

 

ಎಪಿಗ್ರಾಫಿಯ ಕರ್ನಾಟಿಕ:	ಸಂಪುಟ 8	ಪ್ರಕಟಣೆ ವರ್ಷ:	1986
ಕಾಲಘಟ್ಟ:	1276	ಅರಸ:	ಹೊಯ್ಸಳರ ದೊರೆ ನರಸಿಂಹ III
ಭಾಷೆ:	ಕನ್ನಡ	ಗ್ರಾಮ:	ಹೊಳೆನರಸೀಪುರ

ಸಾರಂಶ:

ಈ ಒಂದು ಶಾಸನವು ಹೊಯ್ಸಳ ದೊರೆ ವೀರ ನರಸಿಂಹ ದೇವ III ಆಳ್ವಿಕೆಯನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತದೆ. ಶಾಸನದ ಕಾಲವು ಕ್ರಿ.ಶ1276 ನವೆಂಬರ್‌ 17ರ ದಿನವನ್ನು ತಿಳಿಸುತ್ತದೆ.

ಭೂಮಿಯ ಮೇಲಿನ ಬಲ್ಲಾಳ-ಭೂಪ ಸುಪ್ರಸಿದ್ದ ನರಸಿಂಹ, ಅನಿಯಂತ್ರಿತ ವಿಜಯ ರಾಯ ಮತ್ತು ಅವನಿಂದ  ಸುಪ್ರಸಿದ್ದ ಚಕ್ರವರ್ತಿಯು ಇಂದ್ರನ ತೇಜಸ್ಸಿನೊಂದಿಗೆ ನರಸಿಂಹ ಜನಿಸಿದನು. ಅವನು ಸಾಹಿತ್ಯದಲ್ಲಿ ಸರ್ವಜ್ಞಾ ಎಂದು ಖ್ಯಾತಿಯನ್ನು ಸಹ ಪಡೆದಿದ್ದನು.  ರಾಜ ನರಸಿಂಹನು ಹೊಯ್ಸಳ ಸಾಮ್ರಜ್ಯವನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಿದನು. ದುರಂಕಾರಿ ಮತ್ತು ಭಯಂಕರ ಶತ್ರುಗಳನ್ನು ಹೊಡೆದುರುಳಿಸುವ, ರಾಜ ವೀರ ನರಸಿಂಹನು ಯುದ್ದ ಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ಎದುರಿಸುವ ಅಸಮರ್ಥನಾಗಿದ್ದನು. ಹೋರಾಟವು ಸುರಕ್ಷಿತವೆಂದು ಭಾವಿಸಿ ಕುದುರೆಗಳನ್ನು ಬಿಡಿಸಿ, ಒಂದೇ ರಾತ್ರಿಯಲ್ಲಿ ಭಯಬೀತರಾಗಿ, ಓಡಿ ಹೋದನು. ಆ ರಾಜ ವೀರ ನರಸಿಂಹನಿಗೆ ಉದಾರವಾಗಿ ಕೊಡುವ ಮಂತ್ರಿ ಪೆರುಮಾಳದೇವ.

ಸುಂದರವಾದ ಆನೆಯ ಮೇಲೆ ರಾಜ್ಯ ಲಕ್ಷ್ಮೀಯೊಂದಿಗೆ ಮತ್ತಷ್ಟು ಶತ್ರುಗಳನ್ನು ಸೋಲಿಸುತ್ತಾ, ಮಂತ್ರಿ ಪೆರುಮಾಳದೇವ ವೀರ ನರಸಿಂಹನ ಬಳಿಗೆ ಬರುವಂತೆ ಮಾಡಿದನು. ವಾಕ್‌ ದೇವತೆ ಸತ್ಯ, ವಿಜಯ ದೇವತೆ, ಈ ಮಂತ್ರಿ ಪೆರುಮಾಳದೇವನಿಗೆ ಸದಕಾಲ ಒಳ್ಳೆದನ್ನು ಮಾಡಲು ಅರಸಿದರು. ಎರಡು ಪಡೆಗಳ ವೀರ ಯೋದರು ನೋಡುತ್ತಿರುವಾಗಲೆ ಶಿಬಿರದೊಳಗೆ ಆಗಮಿಸಿದ ಪೆರುಮಾಳೆ ಸೇನೆಯ ಮುಖ್ಯಸ್ಥನಾಗಿದ್ದ, ಮತ್ತು ಮಹಾನ್‌ ಪರಾಕ್ರಮಿಯಾಗಿರುವುದನ್ನು ಕಂಡು ವಿಜಯ ದೇವತೆಯನ್ನು ವಶ ಪಡಿಸಿಕೊಂಡರು, ಆದ್ದರಿಂದ ಈ ಶಿಬಿರದಲ್ಲಿ ಜವನಿಕೆ-ನರಣ ಎಂಬ ಬಿರುದನ್ನು ಪಡೆದನು.   

ಇಡೀ ಬ್ರಹ್ಮಾಂಡದ ಆಶ್ರಯ, (ಅದೃಷ್ಟ) ಮತ್ತು ಭೂಮಿಯ ಅಧಿಪತಿ, ಮಹಾರಾಜಾಧಿರಾಜ, ಪರಮೇವರ, ಅತ್ಯುತ್ತಮ ದ್ವಾರಾವತಿ ನಗರದ ಅಧಿಪತಿ, ಆಕಾಶದಲ್ಲಿ ಸೂರ್ಯ, ಯಾದವ ಜನಾಂಗ, ಸರ್ವಜ್ಞನ ರತ್ನದ ರತ್ನ, ಪುರುಷ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರ ರಾಜ,  ಗಂಡಭೇರುಂಡ, ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ಭಯಂಕರ, ಸಹಾಯವಿಲ್ಲದ ಪರಾಕ್ರಮಿ, ಏಕಮಾತ್ರ ವೀರ, ಸನಿವರಸಿದ್ಧಿ, ಗಿರಿದುರ್ಗಮಲ್ಲ, ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ರಾಮ, ಆನೆಗೆ ಸಿಂಹ ಶತ್ರು ರಾಜರು, ಮಗರ ರಾಜ್ಯವನ್ನು ನಾಶಪಡಿಸುವವನು, ಚೋಳ ರಾಜ್ಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದವನು, ವಿಮೋಚಕ  ಪಾಂಡ್ಯ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ, ವೀರಪ್ರತಾಪ- ಚಕ್ರವರ್ತಿ ಹೊಯ್ಸಳ ವೀರ ನರಸಿಂಹದೇವರಸನು ದೋರಸಮುದ್ರ ವೆಂಬ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ರಾಜಧಾನಿಯಿಂದ ಶಾಂತಿ, ಬುದ್ಧಿವಂತಿಕೆ ಮತ್ತು ಸಂತೋಷದಿಂದ ಭೂಮಿಯ ಮೇಲೆ ರಾಜ್ಯವನ್ನು ಆಳುತ್ತಿದ್ದನು.

ತನ್ನ ಪಾದಕಮಲಗಳಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುವವನು, ತಮ್ಮ ಯಜಮಾನರನ್ನು ವಂಚಿಸುವವರ ಮೇಲೆ ಗೆದ್ದವನು, ಸೈನ್ಯದ ಮುಖ್ಯಸ್ಥ, ಜವನಿಕೆ-ನಾರಾಯಣ, ರಾಮಕೃಷ್ಣ ದೇವರ ಪಾದಕಮಲಗಳ ಆರಾಧಕ, ಪ್ರಖ್ಯಾತ ಮಹಾಪ್ರಧಾನ ಪೆರುಮಾಳದೇವ- ದಾಣನಾಯಕನು ಕ್ರಿ.ಶ1276 ನವೆಂಬರ್‌ 17ರಂದು ಮಹಾಜನರ ಕೈಯಿಂದ ಖರೀದಿಸುವುದು. 

...ಅಲಿಯಾಸ್ ಶ್ರೀವಿಜಯ-ಸೋಮನಾಥಪುರ, ಸುಪ್ರಸಿದ್ಧವಾದ ಬಾಡಿಗೆ ಮುಕ್ತ ಪೆರುಮಾಳದೇವ  ಮಹಾಗ್ರಹಾರ, ಲಕ್ಷ್ಮಿ ಪಾ ಹೆಗ್ಗಡಿಕೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ.  ವರ್ಧನ, ಅಲಕೆರೆಯ ಕೆಳಗಿರುವ ಮೊದಲೇರಿಯ ಹೊಳೆ ಕೆಳಗಿರುವ ಅರ್ದ ಭೂಮಿಯ ಎರಡು ಸಾಲೇಜ್. ಖರೀದಿಯ ನಿಯಮಗಳ ಪ್ರಕಾರ ಮಹಾಜನರಿಗೆ ಪ್ರಸ್ತುತ ಮೌಲ್ಯವನ್ನು ಪಾವತಿಸಿದ ನಂತರ, ಮಹಾಜನರು ಒಗ್ಗೂಡಿ ಸುರಿಸಿದ ವಿಮೋಚನೆಯ ನೀರನ್ನು ಪಡೆದ ನಂತರ, ಪಂಚಿಕೇಶ್ವರನ ದಾನಕ್ಕಾಗಿ ಮತ್ತು ಅರಣ-ಪೂಜೆಗಾಗಿ ಮಂಜೂರು ಮಾಡಿದರು. 

 ಚಂದ್ರ ಮತ್ತು ಸೂರ್ಯ ಇರುವವರೆಗೂ ಇರುತ್ತದೆ.  ಪೆರುಮಾಜೆದೇವ-ದಪ್ಪಾಯಕನು ಈ ಭೂಮಿಯನ್ನು ವಿಮೋಚನೆಯ ನೀರನ್ನು ಸುರಿಸಿದನು.  ಆ ಮಹಾಜನರು ಈ ದಾನವನ್ನು ಈ ಕ್ರಮದಲ್ಲಿ ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಾರೆ: ಅವರು ಈ ಭೂಮಿಯನ್ನು ಎಲ್ಲಾ ದುಷ್ಕೃತ್ಯಗಳಿಂದ ಮುಕ್ತವಾಗಿ ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಾರೆ, ಕ್ವಿಟ್-ಬಾಡಿಗೆ (ಸಿದ್ಧಯ), ಸೆಸೆ, ಅಭ್ಯಾಗತೆ, ಖಾನ (ಮೇವು), ಕಿರುಕುಲ (ಚಿಕ್ಕ ಸುಂಕ), ಪಫಬದ್ಧ (ಪಟ್ಟಾಭಿಷೇಕ), ಪುತ್ರೋತ್ಸಾಹ (ರಾಜಕುಮಾರನ ಜನನ), ಆನೇಯ-ಸೇಸೆ, ಕುದುರೆಯ-ಸೇಸೆ, ಕಾಜಕ-ಸೀಸೆ, ಬಿಫಿ (ಉಚಿತ ಕಾರ್ಮಿಕ), ಸೊಲ್ಲೆ, ಅಳಿವು, (ನೈಸರ್ಗಿಕ ನಷ್ಟಕ್ಕೆ ತೆರಿಗೆ), ಅನ್ಯಯಾ (ಕೊರತೆಯ ತೆರಿಗೆ) ಇತ್ಯಾದಿ, ಮತ್ತು ಎಲ್ಲಾ ತೊಂದರೆಗಳಿಂದ ಮುಕ್ತ. 

ಅದೇ ರೀತಿ ಹರಿಬ-ಸೆಟ್ಟಿಯ ಮಗನಾದ ಚಟ್ಟಿಯ ಕೃಷಿಕನಿಗೆ ಮತ್ತು ಆ ಭೂಮಿಯನ್ನು ಸಾಗುವಳಿ ಮಾಡುವ ಕೃಷಿಕರಿಗೆ ಕೇಶಪುವಣ, ಬಿಟ್ಟುವಫ್ಫ, ಅರುವಣ ಮುಂತಾದ ಎಲ್ಲಾ ಆದಾಯಗಳು ಸೇರುತ್ತವೆ.  ಆ ದಾನ.  ಭತ್ತದ ಆದಾಯ, ತೊಟ್ಟಿ ಮತ್ತು ಜೌಗು ಭೂಮಿಯಿಂದ ಬಂಗಾರದ ಆದಾಯ (ಅಂದರೆ ವಸ್ತು ಮತ್ತು ನಗದು ಆದಾಯ) ಮತ್ತು ಹೊಲದಿಂದ ಬರುವ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಆದಾಯ ಮತ್ತು ಅದಕ್ಕೆ ಸೇರಿದ ತೋಟದಿಂದ ಬರುವ ಹಣ್ಣುಗಳನ್ನು ಆರಣ-ಪೂಜೆಯ ದಾನಕ್ಕಾಗಿ ಖರ್ಚು ಮಾಡಲಾಗುವುದು.  ಐಂದ್ರ-ಪರ್ವ ಚಂದ್ರ ಮತ್ತು ಸೂರ್ಯ ಇರುವವರೆಗೂ ಇರುತ್ತದೆ.

 "ಈ ಧರ್ಮದ ಸೇತುವೆಯು ಎಲ್ಲಾ ರಾಜರಿಗೆ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಕಾಲಕಾಲಕ್ಕೆ ಯೋ ರಕ್ಷಿಸಬೇಕು."  ಹೀಗೆ ರಾಮಚಂದ್ರನು ಮತ್ತೆ ಮತ್ತೆ ಎಲ್ಲಾ ಭವಿಷ್ಯದ ಆಡಳಿತಗಾರರನ್ನು ಬೇಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ.  ತಾನೇ ಅಥವಾ ಇತರರು ಕೊಟ್ಟ ಭೂಮಿಯನ್ನು ವಶಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ, ಸಾವಿರ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಹುಳುವಾಗಿ ಹುಟ್ಟುತ್ತಾನೆ.  ಯಾರು [ಇದಕ್ಕೆ] ವಿನಾಶದ ಬಗ್ಗೆ ಯೋಚಿಸುತ್ತಾರೋ ಅವರು ಗೋವುಗಳು, ಬ್ರಹ್ಮಾಸ್ ಮತ್ತು ಶಿವಲಿಂಗಗಳನ್ನು ವಂಚಿಸಲು ಯೋಚಿಸುತ್ತಾರೋ ಅವರು ಇದರ ಪಾಪಕ್ಕೆ ಕಾರಣಕ್ಕಾಗಿರುತ್ತಾರೆಂದು ಶಾಸನ ದಾಖಲೆ ನೀಡುತ್ತದೆ. ಈ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಆ ಉದ್ದೂರಿನ ಎಲ್ಲಾ ಮಹಾಜನರ ಸಹಿ: ಶ್ರೀ ಸೋಮ..

 ಈಗೆ ಈ ಒಂದು ಶಾಸನದಲ್ಲಿ ಮಹಾ ಪ್ರಧಾನ ಪೆರುಮಾಳದೇವ- ದಾಣನಾಯಕನು ಉದ್ದೂರಿನ ಮಹಾ ಜನರಿಂದ ಆಲಕೆರೆಯ ಪಕ್ಕದಲ್ಲಿರುವ ಭೂಮಿಯನ್ನು ಖರೀದಿಸಿ ಪಂಚಿಕಿಗಳ ವರ, ಪೂಜೆ ಇತ್ಯಾದಿಗಳಿಗೆ ಮತ್ತು ಆವರಣ ಪೂಜೆಗಾಗಿ ಈ ಜಾಗವನ್ನು ಮಂಜೂರು ಮಾಡಿದ್ದನೆಂದು ಈ ಶಾಸನದಲ್ಲಿ ತಿಳಿದು ಬರುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ಈ ಜಾಗದ ದಾನ ಮಾಡಿರುವವರ ಹೆಸರು, ಹಾಗೂ ಕೆಲವು ವಿವರಗಳು ಶಾಸನದಲ್ಲಿ ನಾಶವಾಗಿದೆ.  ಪೆರುಮಾಳದೇವ- ದಾಣನಾಯಕನ ಸೂತ್ರ ಈ ಒಂದು ಶಾಸನದಲ್ಲಿ ಒಳಗೊಂಡಿದೆ.